Tachtig jaar na de bevrijding: de oorlogs-slachtoffers uit Orthen
Bij de viering van tachtig jaar bevrijding van ’s-Hertogenbosch is het weinig gegaan over de gevolgen van de oorlog voor Orthen. In Orthen ging het leven tot najaar 1944 min of meer op de oude voet door. Pas rond de bevrijding van ‘de stad’ kwam daar verandering in. Orthen lag vanaf eind september tot halverwege november 1944 in de vuurlinie. Toen leerden de Orthenaren pas echt wat oorlog was, zo blijkt uit de verhalen.
26 november 2024 hebben we waardig afscheid genomen van Jo Doorenbosch in Vlijmen. Jo was vlagdrager en ambassadeur van de Orthense Schaar en van de geschiedenis van Orthen.
Jo heeft er mede voor gezorgd dat de bewustwording op gang kwam, van hoe belangrijk de geschiedenis van Orthen is. Dit heeft hij bewerkstelligd door samen met anderen diverse activiteiten te organiseren en uit te voeren: Fototentoonstellingen; Oprichting van de Orthense Schaar; Het boek “Orthen, moedervlek van Den Bosch”; Verzamelen van foto’s; Digitaliseren van foto’s en videobanden; Bezoekers te woord staan met hun vragen en deze te omlijsten met foto’s uit het archief;
Achter de schermen heeft Jo heel veel werk verzet. Ontelbare uren, dagen, weken en jaren van zijn vrije tijd heeft Jo vol energie, passie en hartstocht geïnvesteerd in het archief en de geschiedenis van Orthen.
Zijn levenswerk was “de Encyclopedie van Orthen”. Hier was hij trots op. De laatste aanpassingen heeft hij dit jaar nog gerealiseerd: “Encyclopedie van Orthen, de achtste herziene druk 2024”. Jo zal nu zelf worden toegevoegd aan zijn eigen levenswerk.
Overdracht van de kas
Zijn invloed zal nog jaren merkbaar zijn binnen de Schaar. Jo heeft samen met anderen de geschiedenis van Orthen heel duidelijk op de kaart gezet. We zullen hem erg missen als grote bron van informatie.
We zullen Jo herinneren als een behulpzame, prettige, hartelijke, vriendelijke en betrouwbare man. Een bijzondere man met een hart voor Orthen.
Namens alle leden van de heemkundekring de Orthense Schaar Wim van Hassel
Het college van burgemeester en wethouders van ’s-Hertogenbosch heeft op 1 oktober 2024 het Orthense kerkhof aan de Ketsheuvel aangewezen als gemeentelijk monument. Het kerkhof krijgt deze status vanwege de bijzondere cultuurhistorische waarden. Daarmee wordt recht gedaan aan de betekenis van dit in 1853 gestichte kerkhof. Het intieme kerkhofje is om meerdere redenen uniek: het is aangelegd door de inwoners van Orthen zelf, niet door de kerk of door de gemeente zoals meestal in Brabant. Er liggen alleen mensen uit Orthen begraven en het kent een lange voorgeschiedenis. Al rond 800 heeft in de buurt van het kerkhof de eerste kerk van Orthen gestaan, een Sint Salvatorkerk. Deze Orthense kerk was zelfs nog even de moederkerk van de Sint Jan. In de zeventiende eeuw is deze kerk met kerkhof in de vele schermutselingen om de stad Den Bosch gesloopt. In 1956 werd met de bouw van de San Salvatorkerk de samenhang tussen kerk en kerkhof hersteld.
De heemkundekring de Orthense Schaar diende afgelopen voorjaar een verzoek in bij de afdeling Erfgoed van de gemeente. “We zien het als een erkenning van de bijzondere betekenis van het kerkhof voor Orthen” zegt Fike van der Burght, lid van de Orthense Schaar. “We willen het Orthense karakter van het kerkhof bewaren, als een van de weinige tastbare herinneringen aan de bijzondere dorpsgemeenschap Orthen”. Het kerkhof was een laatste rustplaats voor alleen mensen die in Orthen woonden. Dat maakt vandaag de dag dat het een plaats is, waar je de namen vindt van vele Orthense families.
Met de beheerder van stichting Solamen en de gemeente gaat de Orthense Schaar werken aan een plan om het kerkhof beter tot zijn recht te laten komen.
Welkom op onze nieuwe site over de geschiedenis van Orthen. De Orthense Schaar is de heemkundekring in Orthen, ontstaan uit een groep enthousiaste Orthenaren die zich verdiepen in de rijke geschiedenis van hun dorp
De leden van de heemkundekring verzamelen diverse materialen en informatie en documenteren alles wat betrekking heeft op de geschiedenis van Orthen. Hun missie is om de historische kennis over Orthen te bewaren en te delen met geïnteresseerden.
Hopelijk kan je hier vinden wat je zoekt en anders kan je altijd contact opnemen met de leden van de Orthense Schaar via: bericht@orthenseschaar.nl
Of bezoek ons archief, in de kelder van de fort toren, op het terrein van Fort Orthen, aan de Ketsheuvel, op de eerste maandag van de maand, van 20.00 tot 22.00 uur